Boeken maken plaats voor E-books, collegeblokken worden vervangen door iPad’s en brieven schrijven naar je familie in het buitenland is niet meer nodig, want nu is er Skype. We zien het papier verdwijnen en beeldschermen ervoor terugkomen. Onze manier van communiceren verandert door nieuwe technologische ontwikkelingen.
Het loslaten van zekerheid
Hans van Driel, docent kunst- en cultuurwetenschappen, herkent de verdwijning van de schriftcultuur bij hemzelf: ‘Waar ik vroeger met een rode pen spelfouten corrigeerde, zie ik de urgentie ervan steeds minder in. Ik, Hans van Driel, die ooit spellingcorrectie als zijn levenstaak zag’(Van Driel, 2012). We kunnen ons afvragen in hoeverre het een probleem is als een universitaire docent dit in zichzelf herkent. De schriftcultuur staat voor ordelijkheid, houvast, duidelijkheid, geregeldheid en helderheid. Betekent het dan dat we dit allemaal kwijtraken en in een grote onzekere bubbel terechtkomen?
Een nadeel van de digitale cultuur is dat de betrouwbaarheid van documenten verloren gaat. Dit heeft ten eerste maken met het orale aspect: iedereen kan snel informatie verspreiden. Een website als Wikipedia (Wikipedia, z.j.) speelt hier handig op in, maar minpunt is wel dat de informatie niet altijd gecontroleerd en juist is, zoals we dit van een boek van de bibliotheek wel mogen verwachten. Daarnaast merken we helaas steeds vaker dat kranten deze onjuiste informatie overnemen. Zoals Hans van Driel (Van Driel, 2012) al aangaf, zit de controleerdrang er niet meer zo sterk in. Kranten hollen met hun nieuws achter de sociale media aan, ze proberen een onmogelijk tempo bij te houden, waardoor het checken van de bronnen er regelmatig bij inschiet. Snelheid is belangrijker geworden dan juistheid. Een derde factor is de inzet van digitale middelen, die het gemakkelijk maken de boel op te lichten. Een voorbeeld hiervan is onderstaande foto.
De aandacht naar het individu
Toch kunnen we onszelf wel vinden in de nieuwe technische ontwikkelingen. Het draait namelijk om ons, als individu. In de sociale media kunnen we onszelf presenteren aan anderen. Vooral jongeren maken hier volop gebruik van. Ongeveer een kwart van de Nederlandse tien- tot negentienjarigen had in 2006 een profiel op een profielensite (Beeksma, 2006), en dat zijn er waarschijnlijk alleen maar meer geworden. Interesses, voorkeuren, foto’s, relaties en zelfbeschrijvingen zijn hierop te vinden. Daarbij komt dat deze netwerksites niet alleen handig zijn om onszelf te presenteren, maar dat we ook houden van het sociale contact dat deze ons bieden. Het is stukken gemakkelijker contact te houden met meerdere mensen, welke afstand of tijdzone dan ook overbrugd moet worden.
Verder is vrijwel alles is te personaliseren: van schoenen tot je bankpas. Je kiest zelf de kleuren, materialen of foto’s die je op het product afgebeeld wilt hebben. De individu heeft de kans om uniek te zijn en niet met de massa mee te lopen.
Verschillende technologieën groeien naar elkaar toe. We kunnen televisie kijken op het internet, downloaden op Schiphol en kopers op eBay kunnen met elkaar bellen via Skype. Zowel wij als de verschillende media hebben er profijt van als zij hun krachten bundelen.
Waar bedrijven eerst de regie in handen hadden over de ontwikkeling van producten, heeft nu de consument het voor het zeggen. Het is niet meer zo dat ondernemingen een product creëren, en pas daarna de behoefte, waarbij ze de consument moesten laten geloven dat deze die bepaalde behoefte had. Hier trapt de consument niet meer in. Hij weet wat en hoe hij het wil. Marion Koopman, directeur van XS4ALL (in Beeksma, 2006), omschrijft dit verschijnsel als volgt: ‘Internet is ooit bedoeld als open plek voor vrije en ongecensureerde uitwisseling van informatie en ideeën. De afgelopen tien jaar boden websites echter vaak alleen informatie als eenrichtingsverkeer. De behoefte van het publiek is veranderd. Internetters willen meer sociaal contact en tweerichtingsverkeer’.
Vertrouwen in het nieuwe
Ook al is de veranderende cultuur misschien onzeker, nog niet goed gevormd en een beetje eng, uiteindelijk zullen we er veel voor terug krijgen. Het gaat namelijk om ons draaien, als individu. We zullen meer betrokken worden bij besluitvormingen en productieprocessen, en zullen minder opgelegd krijgen van bovenaf. We krijgen meer persoonlijke aandacht, en dat vinden we prettig. Dit betekent echter wel dat we de zekerheid die we nu hebben los moeten durven laten, en zelf kritisch moeten blijven om bijvoorbeeld de vertrouwelijkheid van een bericht in te schatten. Maar ook hier komen we wel uit: met het grote sociale netwerk dat we gecreëerd hebben is een uitgegumde arm op een nieuwsfoto zo achterhaald.
Bronnen
Beeksma, J. (2006). De
opkomende digitale cultuur. Verkregen van http://nl.scribd.com/doc/2170667/De-opkomende-digitale-cultuur
MarketingGenius.
(2012, februari 2012). Did you know 3.0 (officially updated for 2012) HD [Video
file]. Verkregen van http://www.youtube.com/watch?v=YmwwrGV_aiE&feature=related
Retouche en ethiek (z.j.). Verkregen via http://www.metz-opleidingen.nl/index/Photoshop_-_Retouche_en_ethiek.html
Van Driel, H. (2012, juni 4). De schriftcultuur ter discussie
[Web log post]. Verkregen van http://hvdriel.blogspot.nl/2012/06/de-schriftcultuur-ter-discussie.html
Wikipedia (z.j.). Verkregen van www.wikipedia.com
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Voor optimaal leesgemak bekijk je mijn blog met Google Chrome.
Voor optimaal leesgemak bekijk je mijn blog met Google Chrome.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten